Συχνές Ερωτήσεις

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μία θεραπευτική διαδικασία, που συμβαίνει μεταξύ ενός εξειδικευμένου ψυχοθεραπευτή και του ατόμου/ των ατόμων που απευθύνεται/-ονται σε αυτόν, με στόχο την επίλυση ζητημάτων ψυχικής υγείας και τη βολτίωση της ψυχικής του κατάστασης. Είναι μια αξιόπιστη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μέθοδος, που μπορεί να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να γνωρίσει και να κατανοήσει όλες τις πλευρές του εαυτού, να τις αποδεχθεί και να μάθει να διαχειρίζεται όσα τον δυσκολεύουν, να αναγνωρίζει τα συναισθήματα και τις ανάγκες του, να εκφράζεται, να σχετίζεται με τους άλλους με υγιή τρόπο, να είναι συμπονετικός και φροντιστικός προς τον εαυτό του.

Σε αυτή τη διαδικασία, απαιτείται ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο, αμοιβαίος σεβασμός, δέσμευση και συνέπεια, καθώς πρόκειται για μία διαδικασία, στην οποία και οι δύο πλευρές χρειάζεται να «επενδύσουν» συναισθηματικά, ψυχικά, αλλά και πρακτικά, μέσω του χρόνου που θα αφιερώσουν. Πολύ σημαντικό στοιχείο, αποτελεί η θεραπευτική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους. Πρόκειται για μία  συμμαχία, με στόχο την επαφή του ατόμου με τον εσωτερικό του διάλογο.

Υπάρχει μία ποικιλία ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων. Ωστόσο, ποια από αυτές θα επιλέξει το άτομο, προκύπτει από το αίτημα και τις ανάγκες του. Σαφώς, είναι σημαντικό να επιλέξει έναν κατάλληλα καταρτισμένο και πιστοποιημένο θεραπευτή. Αυτό που θα ωθήσει το άτομο να κάνει το βήμα προς την ψυχοθεραπεία, δεν είναι τίποτα άλλο από το εσωτερικό του κίνητρο. Ίσως έχει έρθει η στιγμή να ξεκινήσετε κι εσείς το ψυχοθεραπευτικό σας ταξίδι.

Σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, τα αποτελέσματα της ψυχοθεραπείας είναι ανάλογα, αν όχι καλύτερα, σε ορισμένες περιπτώσεις, από αυτά της φαρμακοθεραπείας. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα, αποτελεί διάρκεια των αποτελεσμάτων της ψυχοθεραπείας στο χρόνο. Επίσης, δεν υπάρχουν  παρενέργειες και δεν απαιτούν συμπληρωματικούς κύκλους θεραπείας (αλλαγή δοσολογίας, φαρμάκου, συνδυασμός φαρμάκων). Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ότι τα οφέλη της ψυχοθεραπείας φαίνεται να υπάρχουν ανεξάρτητα από το είδος του προβλήματος, πιθανότατα γιατί εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά του ατόμου, από το θεραπευτή και από παράγοντες που σχετίζονται με το πλαίσιο στο οποίο πραγματοποιείται η θεραπεία. Μετά την ολοκλήρωση της ψυχοθεραπείας, οι θεραπευόμενοι φαίνεται ότι ανακτούν τις δυνάμεις τους και τον έλεγχο της ζωής τους. 

Η ψυχοθεραπευτική προσέγγιση με την ισχυρότερη επιστημονική τεκμηρίωση και αποτελεσματκότητα, αποτελεί η Γνωστική Συμπεριφορική. Αρκετές έρευνες αποδεικνύουν, ότι είναι το ίδιο αποτελεσματική με τη φαρμακοθεραπεία για την κατάθλιψη, τις αγχώδεις διαταραχές, τις εμμονές και τους φόβους, καθώς και τα συνοδά αυτών συμπτώματα. Μάλιστα, αποκτούν δεξιότητες, που βοηθούν στην πρόληψη υποτροπής. Μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα θεραπείας, τα άτομα επιστρέφουν σε επίπεδο λειτουργικότητας ανάλογο με αυτό των ατόμων που δεν είχαν παρόμοια ψυχικά ζητήματα.

Η ψυχοθεραπεία, μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να βελτιώσουν τις σχέσεις τους, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση τους, να αναγνωρίσουν τις δυνατότητες τους και να διαχειριστούν τις αδυναμίες τους,  να μάθουν καινούργιες δεξιότητες, ώστε να αντεπεξέρχονται καλύτερα στις απαιτήσεις της καθημερινότητας. Είναι μία διαδικασία που χρειάζεται χρόνο, κίνητρο και δέσμευση. Ωστόσο,  αν το αποφασίσετε θα βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας και θα απολαμβάνετε περισσότερο όσα κάνετε. 

Στις μέρες μας υποστηρίζεται ολοένα και περισσότερο η άποψη ότι η ψυχική και σωματική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Άρα, βελτιώνοντας την ψυχική σας κατάσταση, θα αισθανθείτε και σωματικά πιο δυνατοί, πιο ξεκούραστοι, πιο χαλαροί. 

Πρόκειται για ένα ερώτημα, που δεν έχει ορισμένη απάντηση, εφόσον εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες. Αρχικά, η κάθε ψυχοθεραπευτική προσέγγιση έχει διαφορετικό πρωτόκολλο και τρόπο λειτουργίας. Επίσης, ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός. Ακόμη, κατά τη διάρκεια της θεραπείας προκύπτουν διάφορα ζητήματα σε επίπεδο θεραπευτικής σχέσης, πλαισίου, εστίασης της θεραπείας, συνθηκών. Συνεπώς, ακόμα κι αν υπάρχει μια αρχική εκτίμηση αναφορικά με τη διάρκεια, αυτό  προσαρμόζεται αναλόγως. 

Η θεραπευτική διαδικασία δεν στοχεύει στη δημιουργία σχέσεων εξάρτησης με τον θεραπευόμενο, διατηρώντας μια μακροχρόνια δέσμευση. Από την άλλη, το να προσδοκά κανείς «μαγικές» λύσεις, είναι ουτοπικό. Η ακριβής διάρκεια της ψυχοθεραπείας είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εκ των προτέρων, αν δεν συνυπολογιστεί το είδος του προβλήματος, η σοβαρότητα, η ένταση, η διάρκεια, αλλά και ο ίδιος ο θεραπευόμενος, εφόσον ο καθένας ακολουθεί το δικό του ρυθμό στη θεραπεία.

Αυτό που μπορεί να ειπωθεί είναι, ότι η θεραπεία ολοκληρώνεται, όταν το άτομο πετύχει τους στόχους που έχει θέσει με τον θεραπευτή. Η ψυχοθεραπεία, είναι μια ευεργετική διαδικασία που αποτελεί δώρο για όποιον αποφασίσει να πάρει αυτό το μονοπάτι.

Είναι αλήθεια, πως όταν επιλέξει κανείς να ξεκινήσει ένα ψυχοθεραπευτικό ταξίδι, ο δρόμος δεν είναι σύντομος ή ευθύς. Και αυτό, γιατί οι αιτίες που πυροδοτούν και διατηρούν ένα πρόβλημα δεν είναι πάντα εμφανείς. Για την ανακάλυψη και την κατανόησή του, χρειάζονται υπεύθυνοι και προσεκτικοί χειρισμοί από έναν ειδικό ψυχικής υγείας, που θα πάρει το άτομο από το χέρι και θα το βοηθήσει να περπατήσουν μαζί σε αυτόν το δρόμο. 

Θεραπευτής και θεραπευόμενος, χτίζουν μια θεραπευτική συμμαχία, με στόχο την ψυχολογική στήριξη του θεραπευόμενου και την βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Το πλαίσιο στο οποίο δομείται αυτή η σχέση, χαρακτηρίζεται από φροντίδα, ασφάλεια, συμπόνια, ειλικρίνεια και σεβασμό. 

Αναμφισβήτητα, οι φίλοι αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία στη ζωή μας, μια δεύτερη οικογένεια. Μία συμβουλή από ένα καλό φίλο, είναι σίγουρα χρήσιμη και ανακουφιστική. Ωστόσο, από έναν ψυχολόγο είναι θεραπευτική. Με άλλα λόγια, αν κάποιος φίλος, σας συμβουλεύσει πώς να συμπεριφερθείτε σε μια κατάσταση ή τί να πείτε, θα ανταπεξέλθετε εκείνη τη στιγμή στη συγκεκριμένη κατάσταση. Θα έχετε λύσει όμως το πρόβλημα?

Πιθανότατα, το πρόβλημα παραμένει. Οπότε, ο  ψυχολόγος, θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τη «ρίζα» του προβλήματος, και στη συνέχεια πώς μπορείτε να το λύσετε . Μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία και τη βοήθεια του ειδικού, το άτομο μαθαίνει να εντοπίζει το πρόβλημα, να το μετατρέπει σε στόχο και να εφαρμόζει νέες προσαρμοστικές και λειτουργικές εναλλακτικές μεθόδους, που θα μπορεί να χρησιμοποιεί σε όλη του τη ζωή.  

Η επιλογή του κατάλληλου θεραπευτή, είναι μια σύνθετη διαδικασία. Αρχικά, καλό είναι το άτομο να διερευνήσει ποια είναι η κατάρτιση του επαγγελματία. Για παράδειγμα, αν ο ψυχολόγος διαθέτει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, αν έχει κάποια συγκεκριμένη μετεκπαίδευση, σε ποια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση έχει εκπαιδευτεί κι αν έχει την ανάλογη πιστοποίηση. 

Πέρα από τα αντικειμενικά κριτήρια, είναι σημαντικό να έχει κανείς υπόψιν, ότι η θεραπευτική σχέση είναι μια πολύ προσωπική διαδικασία και δεν υπάρχει κάποιος ψυχολόγος που να είναι κατάλληλος για όλους. Σαφώς, ο ψυχολόγος, είναι καλό να διαθέτει ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως η ενσυναίσθηση, η συμπόνια,  αυθεντικότητα, η ειλικρίνεια, ο σεβασμός, η αποδοχή, η ενεργητική ακρόαση, η καταδεκτικότητα. Επιπρόσθετα, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ο τρόπος που θα συνδεθεί το άτομο με τον ψυχολόγο. Αυτό βεβαίως είναι κάτι που χτίζεται σταδιακά. 

Η ανεύρεση ενός ψυχολόγου που να ταιριάζει στις ανάγκες σας είναι κάτι που μπορεί να βασίζεται τόσο σε αντικειμενικά όσο και υποκειμενικά κριτήρια. Συνεπώς, ο κατάλληλος ψυχολόγος για εσάς, πιθανότατα, είναι και εκείνος που θα σας κάνει να νιώσετε ότι μπορείτε και θέλετε να αναπτύξετε μια ειλικρινή σχέση εμπιστοσύνης μαζί του.

Αυτή είναι μία άποψη που δυστυχώς επικρατεί ακόμα, κυρίως στον ελλαδικό χώρο. Ωστόσο, αξίζει να διευκρινιστεί, ότι ο ψυχολόγος απευθύνεται ανεξαιρέτως σε όλους τους ανθρώπους, οι οποίοι  αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους σκέψης με στόχο την αποδοχή του εαυτού, την ευεξία και τη γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Πολλοί άνθρωποι επισκέπτονται ψυχολόγο, διότι ενδεχομένως αντιμετωπίζουν δυσκολίες προσαρμογής σε ορισμένες  καταστάσεις της καθημερινότητας, άλλοι δυσκολεύονται να διαχειριστούν κάποια ζητήματα στη δουλειά, στην οικογένεια ή στις σχέσεις τους, κάποιοι προβληματίζονται με το πως σκέφτονται και αντιδρούν. Συνεπώς, η ψυχοθεραπευτική διαδικασία αφορά τον καθένα που στοχεύει στην εκμάθηση λειτουργικών στρατηγικών, ώστε να έχει έναν αποτελεσματικότερο τρόπο  σκέψης και συμπεριφοράς.

Στο τέλος της θεραπείας, αυτό που μένει είναι ότι η ψυχοθεραπεία είναι μια πρόσκληση να ανακαλύψουμε την προσωπική μας δύναμη και τον δικό μας τρόπο να υπάρχουμε και να εξελισσόμαστε.